Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Projekty badawcze realizowane w Instytucie Sztuk Audiowizualnych

Dr Sebastian Jagielski, „Polityczna nieświadomość, klasy społeczne i kino polskie (1968-1981)" (2021-2022, grant NCN)

Mgr Filip Jankowski, „Postkolonialny feminizm a teoria autorska w grach cyfrowych – przypadek Muriel Tramis (2020-2023, grant NCN)

Dr Magdalena Zdrodowska,”Głucha historia kina. Technologiczne i kulturowe relacje kina i niesłyszenia” (2020-2024, grant NCN)

Dr hab. Anna Nacher – „Estetyka obrazowania post-cyfrowego - między nowym materializmem a filozofią zorientowaną na przedmiot (2016-2020, nr umowy 2016/21/B/HS2/00746) 

Mgr Justyna Janik – „Gra jako obiekt oporny. Relacja gracza z grą wideo w perspektywie posthumanistyczne” (2018-2020, nr umowy 2017/27/N/HS2/00672)

Dr Magdalena Zdrodowska – „Telefon, kino i cyborgi. Relacje rozwoju technologii i społeczności niesłyszących w XX i XXI wieku” (2015-2019, nr umowy 2014/15/D/HS2/03252)

Mgr Miłosz Stelmach – „Późnomodernistyczne tendencje w polskim filmie fabularnym” (2017-2018, nr umowy 2017/24/T/HS2/00277)

Mgr Paulina Haratyk – „Pomiędzy pamięcią a archiwum. Film amatorski w Polsce 1956-1981 w świetle relacji filmowców-amatorów oraz polityki archiwów” (2016-2019, nr umowy 2015/19/N/HS2/03430)

Prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz – „Pionierki z kamerą: kobiety w kinie i w fotografii w Galicji 1896-1945” (2015-2018, nr umowy 2014/13/B/HS2/00908)

Dr Ewelina Twardoch – „Dane biometryczne a sztuka nowych mediów w perspektywie filozofii post- i transhumanistycznej” (2015-2018, nr umowy  2014/15/N/HS2/03926)

Prof. dr hab. Krzysztof Loska – „Wielokulturowa Europa – etnoobrazy współczesnego kina” (2014-2016, nr umowy 2013/11/B/HS2/02887)

Prof. dr hab. Alicja Helman – „Twórczość filmowa Tiana Zhuangzhuanga” (2013-2016, nr umowy 2012/05/B/HS2/04058)

Mgr Anita Magdalena Bielańska – „Między spektaklem a rzeczywistością. Twórczość filmowa Vittorio De Siki” (2013-2014, nr umowy 2013/08/T/HS2/00094)

Prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz – „Poetyka kina queer” (2012-2014, nr umowy 2011/03/B/HS2/02311)

Prof. dr hab. Krzysztof Loska – „Nagisa Ōshima i japońska nowa fala” - (2011-2013, nr umowy 2011/01/B/HS2/01095)

Dr hab. Rafał Syska – „Neomodernizm. Strategie artystyczne we współczesnym kinie autorskim” (2010-2014,  nr umowy 0513/B/H03/2010/39)

Badania prowadzone są w ramach dwóch wątków tematycznych:

 

Neomodernizm

W katedrze Historii filmu dr hab. Rafał Syska prowadzi badania poświęcone zjawisku neomodernizmu i slow-watching – coraz popularniejszymi strategiami realizacji i odbioru współczesnego kina artystycznego. Na realizację programu Syska otrzymał dofinansowanie z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Narodowego Centrum Nauki), a jego celem jest zanalizowanie kluczowych tendencji współczesnego filmu autorskiego na przykładzie twórczości: Aleksandra Sokurowa, Béli Tarra, Bruno Dumonta, Sarunasa Bartasa, Freda Kelemena, Michaela Haneke, Lava Diaza, Alberto Serry, Tsai Ming-lianga, Lisandra Alonso, Carlosa Reygadasa oraz braci Dardenne i Quay.

 

Historia kina

Połączone siły wszystkich katedr Instytutu Sztuk Audiowizualnych, a także zaproszeni wybitni naukowcy z innych ośrodków akademickich w kraju prowadzą badania nad całościową reinterpretacją historii kina, której celem jest wydanie czterotomowej publikacji zawierającej wyniki analiz. Dotychczas wydane zostały dwa monumentalne tomy zatytułowane: Historia kina, tom pierwszy. Kino nieme oraz Historia kina, tom drugi, Kino klasyczne pod redakcją Tadeusza Lubelskiego, Iwony Sowińskiej i Rafała Syski. W najbliższych latach zostaną opublikowane także tomy poświęcone kinu tendencji nowofalowych i kinu najnowszemu.

Estetyka obrazowania post-cyfrowego. Między nowym materializmem a filozofią zorientowaną na przedmiot.

 

Od 2017 roku dr hab. Anna Nacher realizuje trzyletni projekt badawczy finansowany przez Narodowe Centrum Nauki (2016/21/B/HS2/00746).

Celem projektu badawczego "Estetyka obrazowania post-cyfrowego - między nowym materializmem a filozofią zorientowaną na przedmiot" jest redefinicja pojęcia reprezentacji w taki sposób, aby w większym stopniu uwzględniało ono specyfikę obrazowania post-cyfrowego. Specyfika ta polega głównie na przejściu ku obrazowaniu będącemu wynikiem automatycznego przetwarzania danych, często pobieranych bezpośrednio ze środowiska fizycznego, co jest możliwe dzięki technologiom łączności bezprzewodowej. Kategoria post-cyfrowości dotyczy sytuacji, w której technologie cyfrowe - mobilne, włączone w przestrzeń i bliskie cielesności - stały się elementem codziennego doświadczenia, a granica między światem fizycznym i wirtualnym uległa zatarciu.

Projekt ma charakter teoretyczny, oparty jest jednak na studium przypadków, zaczerpniętych z trzech obszarów post-cyfrowej produkcji obrazowej: sztuki mediów (przykładem będą projekty wizualizacji naturalnych zjawisk niewidocznych bez uprzedniego skonstruowania specjalnego dyspozytywu, w rodzaju pól energetycznych, zjawisk o charakterze falowym, spektrum elektromagnetycznego itp.); obrazowania towarzyszącego projektom naukowym lub zarządzaniu w obszarze ekologii i ochrony środowiska (fotografia dronowa, telemetria, monitoring wizyjny oparty na sieciach sensorycznych i komunikowaniu bezprzewodowym itp.); obrazowania wytwarzanego przez nowe urządzenia produkcji wizualnej dostępne na potrzeby zwykłych użytkowników (przystosowane do rzeczywistości wirtualnej urządzenia panoramiczne typu "mała planeta", w rodzaju Theta 360 firmy Ricoh) lub przez aplikacje do automatycznych panoram.

Tworzenie ogólnej ramy teoretycznej opiera się o dwa podejścia: realizm spekulatywny wraz z filozofią zorientowaną na przedmiot i podejścia określane mianem tzw. nowego materializmu, wraz z obszarem, gdzie krzyżują się z refleksją o charakterze estetycznym. Przedmiotem dociekania będą trzy zagadnienia teoretyczne: specyfika post-cyfrowego obrazowania jako obiektu komputacji; reprezentacja jako materializacja znaczenia oraz to, w jaki sposób konstytuowana jest "wydarzeniowość" post-cyfrowego obiektu wizualnego - sposób w jaki działa on w świecie (czyli jak zawiązuje "koalicje ontologiczne").

 

Telefon, kino i cyborgi. Relacje rozwoju technologii i społeczności niesłyszących w XX i XXI wieku

 

W latach 2015-2018 dr Magdalena Zdrodowska realizuje projekt "Telefon, kino i cyborgi. Relacje rozwoju technologii i społeczności niesłyszących w XX i XXI wieku" finansowany przez Narodowe Centrum Nauki.

Głównym celem projektu jest analiza skomplikowanych i niejednoznacznych, a przede wszystkim wzajemnych relacji technologii i społeczności niesłyszących w XX i XXI wieku oraz zaproponowanie nowej w polskiej akademii dziedziny: Deaf Studies. Przeanalizowany zostanie wpływ technologii na dynamikę praktyk kulturowych, społecznych i tożsamościowych niesłyszących, ale także piętno, jakie na praktykach technologicznych odcisnęli g/Głusi.  Celem projektu jest nowa, prowadzona z perspektywy grupy wykluczonej, historia poszczególnych technologii, a jednocześnie nieco odmienne spojrzenie na historię głuchych i Kultury Głuchych wskazujące jak bardzo zależała ona od technologii.

Badania obejmują: analizę zorientowana na obiekt (object oriented analysis), analizę tekstualną (m.in. dokumentacji technicznej, medycznej, narracji autobiograficznych), badania prowadzone w paradygmacie etnograficznym (obserwacja uczestnicząca oraz wywiady).

Efektem projektu będzie monografia przedstawiająca wzajemne relacje rozwoju technologii (od urządzeń codziennego użytku, przez technologie medialne i medyczne po technologie społecznego urządzania/rządzenia) oraz rozwoju społeczności niesłyszących (w tym: głuchych, ogłuchłych, słabosłyszących oraz kulturowo Głuchych, dla których głuchota jest podstawą kulturowej odrębności, a nie dysfunkcją).

 

Kultura miejska - węzły i przepływy

 

W 2012 roku dr Anna Nacher i dr Magdalena Zdrodowska realizowały projekt badawczy przy współpracy z Małopolskim Instytutem Kultury w Krakowie, finansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Obserwatorium Kultury. W projekcie brali udział także studenci i doktoranci ISzA UJ. Raport badawczy, Spacerowicze, nomadzi i sieciowi łowcy okazji, jest do przeczytania w wolnym dostępie na stronach MIK.

 

Projektowanie gier wideo

 

W 2009 rozpoczęto badania z zakresu game studies, które doprowadziły do utworzenia w roku akademickim 2010/2011 specjalizacji na studiach uzupełniających magisterskich – projektowanie gier wideo. Specjalizacja ta prowadzona jest na studiach dziennych, a projekt jest realizowany we współpracy z Wydziałem Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ (w ramach programu WIKING - "Wiedza i kompetencje z fizyki, chemii i informatyki na potrzeby gospodarki"). W jej ramach studenci uczestniczą w zajęciach z zakresu historii i teorii gier, teorii mediów elektronicznych, ludologii, ale także kina współczesnego czy cyberdyskursywności. Odbywają się warsztaty z dyskursu gier, a uczestnicy zajęć zdobywają wiedzę konieczną do późniejszego ich projektowania. W ciągu roku akademickiego organizowane są również pokazy sztuki nowych mediów oraz sesje poswięcone grom. 

W 2012 roku w Wydawnictwie Uniwersytetu Jagiellońskiego ukazała się praca zbiorowa pod red. prof. dr hab. Andrzeja Pitrusa, Olbrzym w cieniu. Gry wideo w kulturze audiowizualnej.

Modernistki o kinie. Kobiety w polskiej krytyce i publicystyce filmowej 1918-1939

Projekt realizowany przez dr hab. Małgorzatę Radkiewicz, prof. UJ w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rok 2015.

 

 

Książka będąca podsumowaniem projektu ukaże się w 2016 roku w wydawnictwie Korporacja Ha!art.

 

Celem projektu oraz książki jest pokazanie, w jaki sposób i w jakim zakresie kobiety jako publicystyki piszące o kinie oraz krytyczki filmowe brały udział w rozwoju kultury filmowej w Polsce 1918-1939 – czyli w okresie, gdy wraz z polską państwowością niezwykle dynamicznie rozwijała się kultura i sztuka filmowa (także awangardowa, a nie tylko kino popularne).

 

Zaangażowanie kobiet w międzywojniu w kulturę oraz w publicystykę filmową ma dwie główne przyczyny. Po pierwsze, jak pokazuje dokumentacja, techniki fotograficzne i filmowe były wynalazkami szybko poznanymi i przyswojonymi przez kobiety. W nowych technologiach i budowanej wokół nich kultury – (audio)wizualnej czy filmowej - widziały one szansę na własną działalność twórczą oraz aktywność zawodową. Po drugie, lata międzywojenne to okres dyskutowania w niepodległej Polsce wzorców tożsamości (oraz sposobów ich reprezentacji). Polki jako jedne z pierwszych w Europie otrzymały prawo do głosowania, stając się samodzielnymi podmiotami społecznymi, z prawem do pracy i edukacji, co przełożyło się na ich aktywność w sferze publicznej: jako obywatelek, pracowniczek, a na gruncie kina jako reżyserek, aktorek, a także widzów.

Wyrazem samoświadomości kobiet, ich edukacji i emancypacji był ich wkład intelektualny w rozwój kultury artystycznej, a zarazem udział w tworzeniu i konsumowaniu kultury popularnej. Znalazło to odzwierciedlenie w pisarstwie i krytyce filmowej, uprawianej przez kobiety – publicystki, pisarki, ale także amatorki.

Stefania Heymanowa pierwsze swoje recenzje filmowe publikowała już w 1923 roku a od 1930 roku była stałą współpracowniczką „Kina".

Maria Jehanna Wielopolska pisała branżowe recenzje filmowe dla „Kina", „Kuriera Porannego".

Z „Kinem" współpracowała także Wanda Kalinowska – orędowniczka edukacji filmowej oraz wychowania „kinowego" młodzieży.

W „Kinie" ukazywały się także teksty Leonii Charapowej, prezentującej polskim czytelnikom kinematografię światową.

Natomiast krytyczka sztuki Stefania Zahorska, urodzona i wykształcona w Krakowie, miała cotygodniową rubrykę filmową w warszawskich„Wiadomościach Literackich". W piśmie tym pisała również jej wychowanka Leonia Jelonkówna – pod własnym nazwiskiem albo jako „Zastępca" pod nieobecność Zahorskiej.

 

Analiza pisanych przez nie tekstów filmowych uwzględnia więc kwestie:

-podejścia kobiet do kina jako nowej technologii, oferującej możliwości eksperymentowania z formą, narracją i samym tworzywem filmowym, co otwiera przestrzeń dla refleksji teoretycznej, ekspresji artystycznej i działań praktycznych o różnym charakterze (od edukacyjnego poprzez polityczny);

-zmiany sposobów reprezentacji kobiet oraz poddanie obrazów kobiet refleksji krytycznej, odnoszącej się zarówno do zmieniających się technik, mód, ale także wypracowywanych przez kino konwencji dotyczących portretowania i obrazowania miejsc oraz zamieszkujących je ludzi.

 

Zagadnienia badawcze – rozdziały książki:

CZĘŚĆ I

1) kobiety w historii kultury wizualnej oraz filmowej – zarys polskiej i zagranicznej refleksji historycznej oraz teoretycznej (omówienie wybranych publikacji i metod badawczych)

CZĘŚĆ II

2) omówienie tekstów krytycznych pokazujących otwarcie kobiet na nowe technologie (fotografia, kino) – przemiany kulturowe i obyczajowe; emancypacja i edukacja;

-teksty na temat formy filmowej i środków artystycznych używanych (i odkrywanych przez reżyserów): dźwięk, montaż;

-kino popularne i kino artystyczne;

-film polski – w recenzjach i tekstach publicystycznych omawiających sytuację polskiej kinematografii;

-znaczenie edukacji filmowej; próby zdefiniowania doświadczenia filmowego ze względu na wiek widzów, miejsce ich zamieszkania, zainteresowania;

3) teksty (publicystyczne i krytyczne) pokazujące działania kobiet w przemyśle filmowym w odrodzonej Polsce – jako aktorek, reżyserek i odbiorczyń kina;

4) rola kultury popularnej i jej znaczenie dla rozwoju publicystyki filmowej – teksty z magazynów ilustrowanych o kinie;

CZĘŚĆ III

5) teksty omawiające obrazy kobiet na ekranie – najpopularniejsze wizerunki i sylwetki gwiazd filmowych – polskich i zagranicznych;

6) kobieca publiczność przed ekranem – doświadczenia indywidualne opisane z perspektywy zmian obyczajowych, oznaczających obecność kobiet w sferze zawodowej oraz publicznej – jako konsumentek i uczestniczek kultury popularnej.

 

Poetyka kina queer

Projekt realizowany przez dr hab. Małgorzatę Radkiewicz w latach 2012-2013 w programie OPUS, finansowanym przez Narodowe Centrum Nauki.

Planowana publikacja: Oblicza kina queer ukaże się w 2013 roku w wydawnictwie Korporacja Ha!art.

CEL PROJEKTU:

Celem projektu jest analiza poetyki kina queer z perspektywy teoretycznej, historyczno-kulturowej i artystycznej. Kino queer nawiązuje do tradycji kina gejowskiego i lesbijskiego, lecz wypracowało swoją własną poetykę reprezentacji związaną z kategorią „nienormatywnej tożsamości". Ważne jest pokazanie, że tezy i założenia teorii queer znalazły odzwierciedlenie w filmach niezależnych reżyserów z początku lat dziewięćdziesiątych, składających się na New Queer Cinema. Wyznacznikiem stylistycznym tych obrazów była ich alternatywność wobec konwencjonalnych wizerunków i narracji queer. Interpretacja ma na celu ukazanie zabiegów re-konstrukcję modeli reprezentacji queer poprzez grę intertekstualną, pastisz, ironię, estetykę kampu.

Nowatorskim elementem jest uwzględnienie w badaniach filmów queer spoza NQC – autorskich i z głównego nurtu, z kolejnych dekad. Pozwoli to ukazać dynamikę i różnorodność poetyki kina queer, uwzględniając wielokulturowe kino queer i Black Queer Cinema.

Istotnym celem jest ukazanie kina queer jako zjawiska estetycznego i kultury filmowej – festiwalowej, prasowej - oraz alternatywnego sposobu czytania i reinterpretacji tradycji oraz historii kina.

 

METODA BADAWCZA

Ze względu na wielość definicji pojęcia queer oraz wieloaspektowość tak samego zjawiska queer, jak i możliwości jego ukazywania w kinie, projekt zakłada wykorzystanie interdyscyplinarnego podejścia. Przed przystąpieniem do badania samej poetyki kina zarysuję główne zagadnienia teoretyczne z wiązane z problematyką i tożsamością queer. Sięgnę przy tym po dorobek studiów kulturowych, studiów gender oraz LGBT a także refleksję związaną z teorią queer oraz feministyczną teorią filmu. Badanie samej poetyki kina queer w jej aspekcie historycznym, artystycznym i kulturowym wymaga połączenia kilku metod pracy filmoznawczej: badań historycznych pozwalających na zgromadzenie i uporządkowanie materiałów oraz zarysowania kontekstu historycznego; analizy tekstu filmowego, skoncentrowanej na kwestiach formalnych i estetycznych; badań nad komunikacją kulturową pozwalających ukazać queer jako sposób (budowania) reprezentacji, ale także sposób lektury i model odbioru oraz odbiorcy.

W samym opisie i w interpretacji poetyki kina queer odwołam się zarówno do reguł rządzących kinem głównego nurtu – jego konwencji obrazowania i schematów narracyjnych, jak i do tradycji kina autorskiego, w obrębie którego dokonuje się redefinicja tożsamości płciowej oraz queer i re-kreacja wizerunków gender oraz queer.

 

ZNACZENIE

Znaczenie projektu polega na analizie poetyki kina queer jako postawy artystycznej, stylu filmowego, a także postawy odbiorczej. Zaproponowane ujęcie badawcze łączy perspektywę teoretyczną z praktyczną analizą filmów, przez co jest nowatorskim opracowaniem na gruncie polskim całości zjawiska.

Część teoretyczna pozwoli mi zaprezentować i uporządkować koncepcje dotyczące queer jako „nienormatywnej tożsamości", a także ukazać wielość naukowych ujęć tej problematyki: antropologicznego, kulturowego, socjologicznego. Umożliwi to wprowadzenie w obręb studiów filmoznawczych narzędzi z dziedzin badających uwarunkowania i mechanizmy konstrukcji tożsamości. W efekcie możliwe stanie się wypracowanie metody filmowej analizy o charakterze interdyscyplinarnym, pozwalającej na rozbudowanie kontekstu dla interpretacji filmowych reprezentacji tożsamości queer.

Realizacja projektu byłaby więc kolejnym etapem w rozwoju filmoznawczych studiów nad reprezentacją tożsamości płciowej, poszerzających pola badawcze studiów kulturowych, studiów gender oraz LGSB.

Zaproponowane całościowe badania poetyki kina queer wychodzą poza schematyczne ujęcie historyczne, ograniczające kino queer do nurtu New Queer Cinema z pierwszej połowy lat dziewięćdziesiątych. Analiza wybranych filmów pozwoli pokazać, że wbrew tej potocznej klasyfikacji kino queer to złożone i niejednorodne zjawisko. Ukazanie stosowanych w nich zabiegów stylistycznych i rozwiązań narracyjnych pozwoliłoby dostrzec jego związki z tradycją kina gejowskiego i lesbijskiego, a jednocześnie ukazać oryginalność i różnorodność. Projekt – z założenia interdyscyplinarny – podkreśla związek między koncepcją Judith Butler, zakładającą, że tożsamość płciowa to układanka, pozwalająca na „wielorakie zbieżności i rozbieżności", bez konieczności domknięcia definicji, a strategiami reprezentacji queer w kinie. Poetyka kina queer zostanie przedstawiona w sposób wskazujący na jej wieloaspektowość i wielość możliwości jej realizacji zarówno w niezależnym kinie autorskim, jak i w kinie.

Ponadto poetyka kina queer zostanie wpisana w ramy wyznaczone przez refleksję na temat kultury audiowizualnej z jej multimedialnością, intertekstualnościa i  palimpsestowością. Dodatkowo poszerzy to interpretację kina queer o watek związany z dynamiką modeli re-prezentacji tożsamości, sposobów ich reinterpetacji oraz wielości odczytań.

 

 

KONCEPCJA I PLAN PUBLIKACJI

Projekt zakłada dwa główne cele badawcze:

  1. zdefiniowanie podstawowych pojęć teoretycznych i wykorzystanie ich do wypracowania metody analizy filmowej;

  2. analiza wybranych filmów reprezentujących szeroko pojmowane kino queer i ich interpretacja jako sposobów rekonstrukcji wizerunków tożsamości queer.

Planowane badania zostały podporządkowane czterem zagadnieniom określającym obszar naukowy i metodę działania:

  1. teorii queer przedstawionej w kontekście refleksji nad tożsamością w jej wymiarze społeczno-kulturowym oraz genderowym. Interdyscyplinarność jako założenie badawcze pozwoli mi zestawić ze sobą tezy badaczy z obszaru studiów kulturowych, teorii gender i queer, eksponujących płynność i dynamikę procesu (re)konstruowania tożsamości.

  2. Drugim zagadnieniem, jakie zamierzam poruszyć, jest kwestia reprezentacji tożsamości queer w kinie. Część ta będzie miała charakter analityczny i poświęcona zostanie zjawisku New Queer Cinema, które zostało wyodrębnione przez Ruby B. Rich na początku lat dziewięćdziesiątych. Kino queer jest z definicji niejednorodne, jednak analiza najbardziej reprezentatywnych tytułów NQC, wyreżyserowanych przez Jannie Livingstone (Paris is Burning), Dereka Jarmana (Edward II), Todda Haynesa (Trucizna), Isaaca Juliana (Młodzi, czarni, zbuntowani), Toma Kalina (Swoon), Laurie Lynd (R.S.V.P.) czy Gusa Van Santa (Moje własne Idaho) pozwala wskazać na dominujące strategie oraz rozwiązania estetyczne. Jednak NQC to także specyficzna kulturowa, związana z genezą zjawiska, jaka narodziła się na festiwalach filmowych prezentujących queerowe produkcje w Toronto, Sundance, Londynie i Berlinie, gdzie najpełniej, zdaniem Ruby B. Rich zaistniały nowe trendy w filmowej reprezentacji.

  3. Trzecia część projektu zakłada analizę kina queer nie mieszczącego się w ramach NQC, powstającego w różnych kinematografiach narodowych, w kinie niezależnym oraz głównym nurcie. Nacisk zostanie położony na te elementy poetyki kina queer, które zadecydowały o queerowym charakterze bohaterów oraz konfliktu narracyjnego. Zostaną tu uwzględnione takie tytuły jak rumuński Love Sick, wietnamski Fish and Elephant, kanadyjski CRAZY, rosyjski. Zestawienie kilku tytułów filmowych reprezentujących różne stylistyki, jak na przykład Carrington (1995) i Godziny (2002) umożliwi wprowadzenie nowych kluczowych zagadnień- w tym przypadku kwestii biseksualności modernistycznych kobiet. Poetyka kina queer to także kwestia transgenderowości reprezentowana w Nie czas na łzy (1999) czy Transameryce (2004).

  4. część czwarta projektu odnosi się do rozumienia queer jako strategii czytania i reinterpretacji kinowych mechanizmów reprezentacji tożsamości płciowej oraz sposobów ich możliwych odczytań. Judith Mayne w swojej analizie kinowego odbioru skupia się na nienormatywnych pozycjach widza, określonych przez jego seksualność, płeć, rasę. Podobne narzędzia stosuje Richard Deyer pisząc o queerowych reprezentacjach w kulturze oraz kinie głównego nurtu.

 

Celem projektu będzie całościowa interpretacja kina queer jako zjawiska artystycznego oraz strategii kinowej komunikacji. Wnioski zostaną uporządkowane w formie podsumowania eksponującego złożoność i wieloaspektowość poruszanego zagadnienia, jednocześnie umieszczającego je w ramie innych dyscyplin i badań nad tożsamością płciową.

 

 

Pionierki z kamerą. Kobiety w kinie i fotografii w Galicji 1896-1945

Strona projektu: http://pionierkizkamera.blogspot.com

Projekt realizowany przez dr hab. Małgorzatę Radkiewicz oraz doktorantki: mgr Paulinę Haratyk i Ewę Opałkę, we współpracy z Muzeum Historii Fotografii w Krakowie. Celem projektu jest zbadanie udziału kobiet w rozwoju fotografii oraz kina na obszarze Galicji, ze szczególnym uwzględnieniem Krakowa. Symboliczne ramy czasowe wyznaczają dwie kluczowe daty: 1896 – pierwszy pokaz wynalazku braci Lumiere w Krakowie, oraz marzec 1945 – otwarcie w Krakowie przez Antoniego Bohdziewicza kursu Warsztatu Filmowego Młodych a następnie Kursu Doskonalenia Filmowego.

Projekt obejmuje cztery główne zagadnienia:

1) kobiety a tradycja wizualna: fotograficzna i filmowa,

2) otwarcie kobiet na nowe technologie (fotografia, kino) – przemiany kulturowe i obyczajowe; emancypacja i edukacja;

3) kobiety a przemysł fotograficzny i filmowy w Galicji:

- twórczość fotograficzna i filmowa kobiet, ich udział w wytwarzaniu i obróbce fotografii oraz filmów,

-kobiece funkcje w dystrybucji i rozpowszechnianiu filmów,

-tworzenie przez kobiety kultury wizualnej: fotograficznej i filmowej – działalność krytyczna (prasowa) i propagatorska,

4) edukacja wizualna- udział kobiet w kursach i warsztatach z zakresu wiedzy artystycznej, fotograficznej i filmowej.

5) zagadnienie reprezentacji kobiet w fotografii i wczesnym kinie; dokumentacja ich obyczajowości, aktywności i związanych z nią przemian społeczno-kulturowych.

Projekt ma charakter integracyjny i interdyscyplinarny, będzie bowiem realizowany w trybie indywidualnych badań oraz cyklu spotkań – otwartych dla publiczności - współorganizowanych przez Instytut Sztuk Audiowizualnych UJ.